बरको रूखका १४ फाइदा र बेफाइदाहरू
14 Benefit and Side Effect Of Banyan Tree
बाटोमा आउँदा हामी प्रायः धेरै रुखहरू देख्छौं। यी रूखहरूले हामीलाई अक्सिजन र छाया दिन्छ। यी रूखहरू मध्ये एकबर रूख हो। यसको वैज्ञानिक नाम Ficus benghalensis हो। हरेक रुखको आ-आफ्नै महत्व भएतापनि यो रुख अलि फरक छ । कारण यो रुख लामो समय सम्म रहन्छ। यो खडेरी र शरद ऋतुमा पनि हरियो रहन्छ र सधैंभरि बढ्दै जान्छ। यही कारणले यसलाई राष्ट्रिय रुखको दर्जा दिइएको हो । धार्मिक रुपमा यो पूजायोग्य छ तर तपाईलाई यो थाहा पाउँदा छक्क पर्नुहुनेछ कि यसको औषधीय गुणका कारण यसले धेरै शारीरिक समस्याहरुलाई हटाउन पनि प्रभावकारी साबित हुन्छ । यही कारणले गर्दा वर्षौंदेखि आयुर्वेदिक औषधिमा यसको प्रयोग हुँदै आएको छ। यसलाई औषधिको रूपमा प्रयोग गर्नु अघि आयुर्वेदिक चिकित्सकसँग परामर्श लिनुहोस्। स्टाइलक्रेसको यो लेखमा हामी तपाईलाईबरका यस्ता धेरै चमत्कारी गुण र फाइदाहरूबारे बताइरहेका छौं।
बरको रूखको बारेमा जानकारी लिनु अघि, हामी बरको फाइदाहरू जान्दछौं।
सामग्रीको तालिका
बरको रूखका फाइदाहरू
बरको रूखका पोषण तत्वहरू
बरको रूख कसरी प्रयोग गर्ने
बरको रूखका हानिहरू
बरको रूखका फाइदाहरू
१. दाँत र गिजा स्वस्थ राख्नुहोस्
बरको रुखका सबै भागहरू (जरा, काण्ड, पात, फल र बोक्रा) औषधिको रूपमा प्रयोग गरिन्छ। यसमा पाइने एन्टिअक्सिडेन्ट (सूजन घटाउने) र एन्टी-माइक्रोबियल (ब्याक्टेरिया नष्ट गर्ने) प्रभावका कारण यसलाई दाँतको क्षय र गिजाको सूजनको समस्यालाई कम गर्न सहयोगी मानिएको छ (स्रोत । यसको जरालाई चपाएर नरम बनाएपछि यसलाई पोल्टिसको रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ। यस प्रक्रियाबाट दाँतसँग सम्बन्धित धेरै समस्याहरू हटाउन सकिन्छ।
२. प्रतिरक्षा सुधार गर्दछ
बरको रूखले शरीरको रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउन पनि उपयोगी हुन सक्छ । विज्ञहरूका अनुसार यसको पातमा केही विशेष तत्वहरू जस्तै: हेक्सेन, बुटानोल, क्लोरोफर्म र पानी हुन्छ। यी सबै तत्वहरू संयुक्त रूपमा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउन सहयोगी साबित हुन्छन्। यस कारणले हामी भन्न सक्छौं कि बरकोपातको सेवनले शरीरमा रोगसँग लड्ने क्षमता बढ्छ स्रोत ।
३.पायल्समा राहत प्रदान गर्दछ
बरको रुखबाट पाइल्स जस्ता समस्या पनि हटाउन सकिन्छ । बरकोरुखबाट निस्कने दुधमा रेसिन, एल्बुमिन, सेरीन, चिनी र मालिक एसिड जस्ता तत्व पाइन्छ । यी तत्वहरूले संयुक्त रूपमा पखाला, पेचिश (रगतको साथ पखाला) र पाइल्स स्रोत मा राहत प्रदान गर्न काम गर्दछ । यसका लागि बरको दूधको फाइदामा पायल्सको समस्याबाट छुटकारा पाउनु पनि समावेश छ भन्न सकिन्छ ।
४. मधुमेह (सुगर) निको पार्न सहयोगी
बरका फाइदाहरू मधुमेहको समस्यामा पनि सहयोगी साबित हुन सक्छन्। कारण यो रुखको जरामा हाइपोग्लाइसेमिक (रगतमा चिनी घटाउने) प्रभाव पाइन्छ स्रोत । त्यसैले मधुमेहको समस्याबाट राहत पाउन बरकोजराको रस पिउनु उपयुक्त हुन्छ ।
५.डिप्रेसनमा उपयोगी
डिप्रेसनको समस्यामा पनिबरलाई फाइदाजनक मानिन्छ । वास्तवमा,बरमा गरिएको एक अनुसन्धानमा यो उल्लेख गरिएको छ कि सम्पूर्णबरमा केहि यस्ता तत्वहरू छन्, जसले मानसिक क्षमता बढाउन र चिन्ता र तनावको समस्यालाई हटाउन सक्षम छन्। एकै समयमा, यसले मस्तिष्कका स्नायुहरूलाई पनि आराम दिन्छ स्रोत । डिप्रेसनको समस्या एक मानसिक विकार हो, जुन चिन्ता र तनावका कारण जन्मन्छ । यस कारणले, हामी भन्न सक्छौं कि बरकोजराको फाइदाहरूमा डिप्रेसनबाट छुटकारा पाउनु पनि समावेश छ।
६. पखालामा लाभदायक
बरकोरुखबाट निस्कने दूधमा रेसिन, एल्बुमिन, सेरीन, चिनी र मालिक एसिड जस्ता तत्वहरू पाइन्छ भनी लेखमा पहिले नै भनिसकिएको छ। यी तत्वहरू मिलाएर पखाला, पेच र पाइल्सको समस्यामा फाइदाजनक मानिन्छ स्रोत । यस्तो अवस्थामा झाडापखालाको समस्यामा पनिबरीको दूधले सकारात्मक नतिजा देखाउन सक्छ भन्नु गलत हुनेछैन ।
७. बाँझोपन र नपुंसकता मा लाभदायक
बाँझोपन र नपुंसकताको समस्यालाई हटाउन पनि बरकोरुख लाभदायक साबित हुन्छ । यसबाट निस्कने दूधको सेवनले पुरुषमा शुक्रकीटको मात्रा बढाउन र महिलामा हुने धेरै यौन समस्यालाई हटाउन सहयोगी हुने बताइन्छ । तर,बर को दूधको फाइदा यौन समस्याका लागि फाइदाजनक छ कि छैन, यस सम्बन्धमा थप अनुसन्धान आवश्यक छ।
८. जोर्नी दुखाइमा उपयोगी
विज्ञहरुका अनुसार बरकोपातमा हेक्सेन, बुटानोल, क्लोरोफर्म र पानी जस्ता केही तत्वहरु पाइन्छ । यी सबै तत्वहरू संयुक्त रूपमा रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउन सहयोगी साबित हुन्छन्। यसै क्रममा यस सम्बन्धमा गरिएको अनुसन्धानमा कमजोर प्रतिरोधात्मक क्षमताका कारण जोर्नी दुख्ने समस्या (आर्थराइटिस) हुने पनि उल्लेख गरिएको छ । एकै समयमा, यसमा पाइने एन्टी-इन्फ्लेमेटरी गुणहरूले सूजन रोक्न मद्दत गर्दछ स्रोत । यस कारण, हामी भन्न सक्छौं कि यसको पातको सेवनले जोर्नी दुख्ने समस्यामा फाइदाजनक साबित हुन्छ।
९. पिसाब नियन्त्रण गर्नुहोस्
बरकोऔषधीय गुणले पिसाबसम्बन्धी समस्यालाई हटाउने काम पनि गर्दछ। यो समस्यालाई हटाउन यस रूखको विभिन्न भागका अर्कहरू प्रयोग गरिन्छ भनिन्छ स्रोत । वास्तवमा, उमेर बढ्दै जाँदा धेरैलाई पिसाब फेर्न समस्या हुन थाल्छ। त्यसैगरी, कतिपय मानिसहरु यस्ता हुन्छन् जसको पिसाबको स्नायु यति कमजोर हुन्छ कि उनीहरु पिसाब नियन्त्रण गर्न सक्दैनन् । यस्तो अवस्थामा बरकोपातको प्रयोग धेरै प्रभावकारी साबित हुन सक्छ।
१०. फोका/पिम्पलको समस्या हटाउनुहोस्
फोड़ाको समस्या छालासँग सम्बन्धित विकार हो स्रोत । साथै,बरका विभिन्न भागमा केही तत्व पाइन्छ, जसलाई छालासँग सम्बन्धित धेरै रोग निको पार्न सहयोगी मानिन्छ । यस कारणले गर्दा फोहोरको समस्यामा पनि बरकोजराको फाइदा पाउन सकिन्छ भन्न सकिन्छ तर यस विषयमा अझै अनुसन्धान आवश्यक छ ।
११.कोलेस्ट्रोल नियन्त्रण गर्नुहोस्
बरगदसँग सम्बन्धित औषधीय गुणबारे गरिएको अनुसन्धानमा यस रुखको पानीको रस सेवनले कोलेस्ट्रोलको मात्रा नियन्त्रण गर्न सकिने पत्ता लागेको थियो । यस कारणले गर्दा फलफूल, पात र बोक्रासँगै बरकोपातको प्रयोगले बढेको कोलेस्ट्रोललाई सामान्य स्तरमा ल्याउन सक्छ भन्नु गलत हुनेछैन ।
१२. चिलाउने समस्या हटाउनुहोस्
सामान्यतया, छालामा ब्याक्टेरियाको संक्रमणको कारण, तपाईंले चिलाउने जस्ता समस्याको सामना गर्नु पर्छ । यस्तो अवस्थामाबरमा पाइने एन्टि-माइक्रोबियल इफेक्टले यो समस्याबाट छुटकारा पाउन मद्दत गर्न सक्छ स्रोत । यसका लागि बरकोपातको पेस्ट बनाएर प्रयोग गर्न सकिन्छ । यसका साथै यसको बोक्राको पेस्ट पनि प्रभावित क्षेत्रमा लगाउन सक्नुहुन्छ।
१३. छालाको लागि लाभदायक
बरकोऔषधीय गुणका कारण यसको रूखको विभिन्न भागमा एन्टी-इन्फ्लेमेटरी र एन्टी-माइक्रोबियल प्रभावहरू पाइन्छ भनी तपाईंले लेखमा पहिले नै बताइसक्नुभएको छ। यी प्रभावहरूको उपस्थितिको कारण, यसले छाला सम्बन्धी धेरै विकारहरू निको पार्न मद्दत गर्दछ स्रोत ।
१४.कपालको लागि उपयोगी
कपाल झर्नु एक गम्भीर समस्या हो, जसको मुख्य कारण ब्याक्टेरिया संक्रमण हुन सक्छ स्रोत । त्यसैगरी, हामीले लेखमा पहिले नै बताइसकेका छौं किबरमा एन्टी-माइक्रोबियल गुणहरू पाइन्छ, जसले ब्याक्टेरियाको संक्रमणलाई हटाउन मद्दत गर्दछ स्रोत । यस कारणका लागि, हामी भन्न सक्छौं कि बरको रूखको बोक्रा र पातहरूबाट बनेको पेस्टले तपाईंको कपाललाई स्वस्थ राख्न मद्दत गर्दछ, यद्यपि यस विषयमा अझै अनुसन्धान आवश्यक छ।
बरगदका फाइदाहरू थाहा पाएपछि अब यसको पौष्टिकताको पालो आयो।
बरको रूखका पोषण तत्वहरू
पौष्टिक तत्वको कुरा गर्ने हो भनेबरमा धेरै यस्ता रसायन पाइन्छ, जसका कारण यसलाई औषधीय गुणले भरिपूर्ण मानिन्छ । केही बुँदाहरू मार्फत तिनीहरूलाई हेरौं स्रोत ।
anthocyanidins
ketones
स्टेरोल्स
flavonoids
फिनोल
ट्यानिन्स
saponins
बर को पातमा पाइने पोषक तत्वहरु :
प्रोटिन (९.६३ प्रतिशत)
फाइबर (२६.८४ प्रतिशत)
क्याल्सियम (२.५३ प्रतिशत)
फस्फोरस (०.४ प्रतिशत)
लेखको अर्को भागमा, हामी तपाईंलाई बरकोरूख प्रयोग गर्ने तरिकाहरूको बारेमा बताउनेछौं।
बरको रूख कसरी प्रयोग गर्ने
बरकोऔषधीय गुणलाई ध्यानमा राखी यसलाई निम्न तरिकाले प्रयोग गर्न सकिन्छ ।
बरकोजरा, बोक्रा र पातको पेस्ट बनाएर छाला वा कपालमा प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ।
बरकोजरा, बोक्रा र पातको अर्क निकालेर पिउन प्रयोग गर्न सकिन्छ।
तपाईं यसको फल प्रत्यक्ष उपभोगको लागि पनि प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ।
केहि विशेष अवस्थामा, यसको दूध भण्डार गर्न सकिन्छ र उपभोगको लागि प्रयोग गर्न सकिन्छ।
तपाईं मलमको रूपमा बरकोदूध पनि प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ।
कहिले प्रयोग गर्ने- यसलाई दिनमा दुईदेखि तीन पटक पेस्टको रूपमा र दिनमा एक वा दुई पटक उपभोग गर्न सकिन्छ।
मात्रा:
तपाईं प्रभावित क्षेत्र अनुसार आवश्यक पेस्ट प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ।
एकै समयमा, यसको दूध सेवन गर्न, यसलाई एक दिनमा दूध संग दुई देखि तीन थोपा खाने सल्लाह छ।
यसको जरा, बोक्रा र पातबाट बनाइएको अर्क दिनहुँ एक देखि दुई चम्चा लिन सकिन्छ।
नोट - उल्लिखित शारीरिक समस्याको लागि बरकोकुनै पनि भाग प्रयोग गर्नु अघि एक पटक विशेषज्ञसँग परामर्श लिनुहोस्।
अब लेखको अर्को भागमा हामी बरकोरूखको क्षतिको बारेमा कुरा गर्नेछौं।
बरको रूखका हानिहरू
वैसे,बर रुख को क्षति अझै थाहा छैन, न त कुनै वैज्ञानिक प्रमाण उपलब्ध छ। अझै पनि यसको सन्तुलित मात्रा लिन सल्लाह दिइन्छ। यस्तो अवस्थामा तपाईंले यी कुराहरूमा विशेष ध्यान दिन आवश्यक छ।
यदि तपाइँ कुनै पनि प्रकारको औषधि नियमित रूपमा प्रयोग गर्दै हुनुहुन्छ भने, एक पटक डाक्टरसँग परामर्श लिनुहोस्, ताकि कुनै पनि प्रकारको साइड इफेक्ट देख्न नपरोस्।
यदि तपाईंलाई बरकोजरा, बोक्रा, पात र दूधबाट एलर्जी छ भने, तुरुन्तै यसको प्रयोग बन्द गर्नुहोस् र चिकित्सकसँग परामर्श गर्नुहोस्।
बरकोऔषधीय गुण राम्ररी थाहा पाउनु भएको होला । साथै, तपाईले कुन समस्यामा यसलाई प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ भन्ने थाहा भएको हुनुपर्छ। लेख मार्फत, हामीलेबर प्रयोग गर्ने विधि र यसको खपतको लागि लिनु पर्ने मात्रा बारे आवश्यक जानकारी पनि दिएका छौं। यस्तो अवस्थामा, यदि तपाईं पनि बरकोगुणहरूबाट प्रभावित हुनुहुन्छ र यसको प्रयोगको बारेमा सोच्दै हुनुहुन्छ भने, हामी सुझाव दिन्छौं कि तपाईंले लेखमा दिइएका सबै जानकारी राम्ररी पढ्नुहोस्, त्यसपछि मात्र यसको प्रयोग गर्नुहोस्। हामी आशा गर्छौं कि यस लेखमा दिइएको जानकारी तपाईलाई उपयोगी हुनेछ। आफ्नो साथी र आफन्तहरु संग यो लेख साझा गर्न नबिर्सनुहोस्।