स्ट्यामिना (सहन शक्ति) कसरी बढाउने ? व्यायाम, आहार र अन्य उपायहरू
How to increase stamina
आउनुहोस्, सबैभन्दा पहिले स्ट्यामिना भनेको के हो थाहा पाउनुहोस।
सामग्रीको तालिका
Stamina भनेको के हो?
स्ट्यामिना बढाउने तरिका र विधिहरू
स्ट्यामिना बढाउनका लागि केही थप सुझावहरू - स्ट्यामिना बढाउनका लागि अन्य सुझावहरू
Stamina भनेको के हो?
स्ट्यामिना भनेको कुनै पनि काम लामो समयसम्म थकित नभई गर्न सक्ने शारीरिक क्षमता हो। सरल भाषामा भन्नुपर्दा, थकान बिना लामो समयसम्म शारीरिक क्रियाकलाप गर्न र तनाव वा रोगलाई सहने ऊर्जा र शक्ति हो।
यहाँ हामीले स्ट्यामिना कसरी बढाउने भन्ने थाहा पाउनेछौँ।
स्ट्यामिना बढाउने तरिका र विधिहरू
स्ट्यामिना बढाउने थुप्रै उपायहरू छन्, जसमध्ये हामी केही सजिलो र प्रभावकारी उपायहरूको बारेमा बताइरहेका छौं। सबैले यसलाई अपनाएर आफ्नो सहनशक्ति बढाउन सक्छ।
० क्याफिन खपत गरेर
आज संसारभरका मानिसहरू विभिन्न पेय पदार्थ र खानाहरू मार्फत क्याफिन उपभोग गरिरहेका छन् । क्याफिनको कारणले शरीरमा लिपिडहरू तोड्ने लाइपोलिसिस प्रक्रिया हुन्छ। यसले शरीरको उर्जा बढाउन सक्छ। यसका साथसाथै क्याफिनबाट शरीरको एर्गोजेनिक अर्थात् शरीरको कार्य क्षमता बढाउने फाइदा पनि हुन्छ । अनुसन्धानले देखाएको छ कि लगभग 6 मिलीग्राम क्याफिनले सहनशक्ति सुधार गर्न सक्छ।
१. नियमित व्यायाम गर्नुहोस्
दिनहुँ केही यस्ता व्यायाम गरेर शरीरको स्ट्यामिना बढाउन सकिन्छ :
सहनशीलता: केही शारीरिक गतिविधिहरू यस्ता हुन्छन् जसले व्यक्तिको सहनशीलता बढाउँछ। यसमा द्रुत हिड्ने, पौडी खेल्ने, दौडने र नृत्य आदि समावेश छन्। यसले श्वासप्रश्वास र मुटुको गतिमा सुधार गर्छ । साथै, फोक्सोले राम्रोसँग काम गर्न सक्षम हुन्छ।
शक्ति: शक्ति व्यायामले शरीरको मांसपेशी बलियो बनाउँछ। यसले व्यक्तिको स्ट्यामिना पनि बढाउन सक्छ। यी अभ्यासहरूमा भारोत्तोलन, पुल अप र पुश अपहरू समावेश छन्।
सन्तुलन: यस्ता अभ्यासहरूले सन्तुलन सिर्जना गर्न मद्दत गर्दछ। तल्लो शरीर व्यायाम संग सन्तुलन सुधार गर्न सकिन्छ। सन्तुलन व्यायाममा एउटा खुट्टामा उभिनु र कुर्कुच्चादेखि औँलासम्म हिंड्नु समावेश छ।
लचिलोपन: यो व्यायामले मांसपेशीहरू खिच्न र तिनीहरूमा लचिलोपन ल्याउन मद्दत गर्दछ। यसका लागि तपाईंले स्विमिङ, थाइ स्ट्रेच, एङ्कल स्ट्रेच गर्न सक्नुहुन्छ।
२. ध्यान र योग
स्ट्यामिना बढाउने उपायहरूमा ध्यान र योगलाई पनि समावेश गर्न सकिन्छ। एनसीबीआई (नेशनल सेन्टर फर इन्फर्मेसन) को वेबसाइटमा प्रकाशित एक अनुसन्धान अनुसार, ध्यान र योगको नियमित अभ्यासले स्ट्यामिना सुधार गर्न मद्दत गर्न सक्छ। स्ट्यामिना बढाउन नौकासन, हनुमानासन योग, बालासन, कोनासन र सेतुबन्धासन गर्न सक्नुहुन्छ।
३. संगीत सुन्नुहोस्
स्ट्यामिना बढाउनमा संगीतले महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ । NCBI वेबसाइटमा प्रकाशित एक चिकित्सा अनुसन्धान अनुसार संगीतले व्यायामको अवधि र शरीरको काम गर्ने क्षमता बढाउन सक्छ। अर्को अध्ययनले व्यायामको क्रममा संगीत सुन्दा डिस्पनिया वा सास फेर्न कम हुन्छ। यस्तो अवस्थामा संगीतलाई स्ट्यामिना बढाउने माध्यमको रूपमा प्रयोग गर्न सकिन्छ।
४. अश्वगन्धा
स्ट्यामिना बढाउन घरेलु उपचारमा अश्वगन्धा पनि समावेश गर्न सकिन्छ। एक वैज्ञानिक अनुसन्धानका अनुसार, अश्वगन्ध एक हर्बल सप्लिमेन्ट हो जसले स्ट्यामिना सुधार गर्न सक्छ। वास्तवमा, यसले शरीरमा ऊर्जाको मात्रा बढाउने काम गर्छ, जसले शरीरलाई लामो समयसम्म काम गर्न मद्दत गर्छ। अश्वगन्धा लिनु अघि डाक्टरसँग परामर्श लिनुहोस्।
५. धुम्रपान छोड्नुहोस्
धुम्रपानले निकोटिन र कार्बन मोनोअक्साइड शरीरमा प्रवेश गर्न अनुमति दिन्छ। यसले रक्त धमनीहरू साँघुरो हुन सक्छ। साँघुरो धमनीहरूले हृदय, मांसपेशी र शरीरका अन्य भागहरूमा रक्त प्रवाह कम गर्दछ, यसले व्यायाम गर्न गाह्रो बनाउँछ।
कसैले धुम्रपान गर्दा शरीरलाई स्वस्थ राख्न मुटुले थप काम गर्नुपर्ने हुन्छ । साथै, धुम्रपान र चुरोटको धुवाँमा पाइने टारले फोक्सोको क्षमतालाई हानि पुर्याउँछ। साथै, धुम्रपानले कफ उत्पादन गर्छ, जुन फोक्सोको लागि राम्रो होइन। यी सबै कारणहरूले स्ट्यामिनामा नकारात्मक प्रभाव पार्छ।
६. रक्सीबाट टाढा रहनुहोस्
मदिरा सेवनको नकारात्मक असर स्ट्यामिनामा देखिन्छ । यसको खपतले ऊर्जामा कमी ल्याउन सक्छ, जसले स्ट्यामिनामा नकारात्मक प्रभाव पार्न सक्छ। NCBI मा प्रकाशित चिकित्सा अनुसन्धान अनुसार, रक्सी को अत्यधिक खपत पनि रक्त प्रवाह र प्रोटीन को अवशोषण मा हानिकारक प्रभाव हुन सक्छ। यी कारणहरूका लागि, यो भन्न सकिन्छ कि रक्सी पिउने स्ट्यामिना कमजोर हुन सक्छ।
७. सोडियम स्तर
स्ट्यामिना कायम राख्न शरीरमा सोडियमको स्तर कायम राख्नु पनि आवश्यक हुन्छ । NCBI वेबसाइटमा प्रकाशित अध्ययन अनुसार तरल पदार्थ र सोडियमको कमीले शारीरिक गतिविधिमा नकारात्मक असर पार्न सक्छ। अनुसन्धानमा भनिएको छ कि व्यायाम गर्दा शारीरिक क्षमता बढाउनका लागि शरीरमा सोडियमको स्तर उचित मात्रामा कायम राख्नुपर्छ।
८. प्रोटिन युक्त आहार
प्रोटिनयुक्त खानेकुरालाई स्ट्यामिना बढाउनको लागि घरेलु उपायको रूपमा उपभोग गर्न सकिन्छ । मांसपेशी निर्माण, बृद्धि र बलको लागि खानाबाट प्रोटिन महत्त्वपूर्ण छ। वास्तवमा, प्रोटिन बिस्तारै पच्छ र शरीरलाई धेरै ऊर्जा र सहनशक्ति दिन्छ। यस कारणले, एक व्यक्तिले प्रोटिन युक्त खाना उपभोग गरेर दिनभर सक्रिय महसुस गर्न सक्छ।
स्ट्यामिना बढाउने तरिकामा, स्ट्यामिनाका लागि कुन चीजहरू प्रयोग गर्न सकिन्छ जान्नुहोस्।
स्ट्यामिना (सहन शक्त्ती) बढाउन के खाने ?
स्ट्यामिना बढाउने उपायमा व्यायाम मात्र होइन शरीरलाई पर्याप्त पोषण दिनु पनि समावेश छ। वास्तवमा, शरीरलाई प्रशस्त उर्जा दिनुका साथै स्ट्यामिना बढाउन पौष्टिक खाना आवश्यक हुन्छ। स्ट्यामिनाका लागि कुन-कुन खानेकुरा खान सकिन्छ तल जान्नुहोस्।
प्रोटिनहरू: ब्रोकाउली, पालक, च्याउ, काउली, केल, वाटरक्रेस, मटर, जई, सिमी, फर्सी को बीउ , बदाम, चामल, सूर्यमुखीको बीउ, गहुँको रोटी , तिलको बीउ, बदाम , काजू, आदि ।
क्याल्सियम: दूध, गोभी, टोफु, तिलको बीउ, चिया बीज , किडनी बीन्स र बादाम।
फलाम: पालक, शतावरी, स्विस चार्ड, ब्रोकाउली, टोफु, दाल, कद्दूको बीउ, तिल र सोयाबिन।
यी सबै बाहेक ताजा फलफूल र तरकारी, ब्राउन राइस, फ्याट फ्रि वा कम फ्याट भएको दूध र चिज पनि स्ट्यामिना बढाउन खान सकिन्छ।
स्ट्यामिना कसरी बढाउने भन्ने थाहा पाएपछि अब हामी स्ट्यामिनाका लागि केही टिप्स दिइरहेका छौं ।
स्ट्यामिना बढाउनका लागि अन्य सुझावहरू
स्ट्यामिना बढाउने तरिकालाई ध्यानमा राखी यी टिप्सहरू पनि अपनाउन सकिन्छ, जुन निम्नानुसार छन्।
१. पानी सेवन
स्ट्यामिना बढाउन पानी आवश्यक हुन्छ । यसले शरीरको सहनशीलता बढाउन मद्दत गर्छ। NCBI द्वारा प्रकाशित एक अध्ययन अनुसार व्यायाम गर्नु अघि हाइड्रोजन युक्त पानी पिउनुले थकान कम गर्न र स्ट्यामिना बढाउन सक्छ। पर्याप्त ऊर्जा प्राप्त गर्न र थकानबाट बच्न प्रशस्त पानी पिउनुहोस्।
२.आराम
पर्याप्त आरामले मानिसलाई ताजा र ऊर्जावान राख्छ। त्यसैगरी, व्यायामको समयमा छोटो आरामले स्ट्यामिना बढाउन सक्छ। यसले ऊर्जा बढाउन पनि मद्दत गर्न सक्छ। यसका लागि लगातार व्यायाम गर्नुको सट्टा केही सेकेन्ड वा मिनेट आराम लिएर व्यायाम गर्नुहोस् र अन्य कामले थकित भइसकेको छ भने आराम गरेपछि मात्रै अर्को काम सुरु गर्नुहोस्।
३. पर्याप्त निद्रा
शरीरको स्ट्यामिना बढाउनको लागि पर्याप्त निद्रा पनि आवश्यक हुन्छ । यसका लागि दैनिक ७ देखि ८ घण्टा सुत्नु आवश्यक हुन्छ । ६ घन्टाभन्दा कम सुत्नु स्वास्थ्यका लागि हानिकारक हुने अनुसन्धानले बताएको छ। पर्याप्त सुत्दा शरीरलाई पर्याप्त आराम मिल्छ र स्ट्यामिना पनि बढ्न सक्छ।
४. नियमित तौल जाँच गर्नुहोस्
तौलको नियमित निगरानी आवश्यक छ। कम तौल हुनु चिन्ताको विषय हो र कुपोषण वा रोगसँग सम्बन्धित हुन सक्छ, जसले स्ट्यामिनालाई पनि असर गर्न सक्छ। थप रूपमा, मोटोपनाले हृदय रोग, उच्च रक्तचाप, टाइप 2 मधुमेह, र हड्डीको क्षतिको जोखिम बढाएकोले, अधिक तौलले पनि समस्याहरू खडा गर्छ। यी सबै कारणहरूले व्यक्तिको सहनशक्ति कमजोर हुन सक्छ।
फुर्तिलो मान्छेले हरेक काम ठूलो मनले गर्छ। उनीहरुलाई कुनै पनि काम गर्दा धेरै थकान र समस्या हुँदैन । स्ट्यामिना कम देखिन्छ भने आजैबाट लेखमा उल्लेख गरिएका उपायहरू अपनाउन थाल्नुहोस्। यहाँ पौष्टिक आहार, नियमित व्यायाम र पर्याप्त आरामले स्ट्यामिना बढाउनमा कसरी सहयोगी भूमिका खेल्न सक्छ भन्ने विस्तृत रूपमा व्याख्या गरिएको छ ।
बारम्बार सोधिने प्रश्नहरू
१.मेरो सहनशक्ति (stamina) किन कम छ?
तपाईको कम स्ट्यामिनाको पछाडि धेरै कारणहरू हुन सक्छन्। यसको एउटा कारण कम शारीरिक क्रियाकलाप गर्नु पनि हो। साथै, पर्याप्त पोषक तत्व नभए पनि सहनशक्ति कमजोर हुन सक्छ।
२.के दौडले स्ट्यामिना बढ्छ?
हो, नियमित दौडले स्ट्यामिना बढाउन सक्छ। सुरुमा, दौड्दा छिटो थकान महसुस हुन सक्छ, तर बिस्तारै स्ट्यामिना बढ्दै जान्छ र थकान छिट्टै महसुस हुँदैन।
३.के पानीले स्ट्यामिना बढाउँछ?
हो, पानी पिउनाले स्ट्यामिना बढाउन सक्छ। हाइड्रोजन युक्त पानी यसको लागि राम्रो हुन सक्छ।
४.स्ट्यामिना बढाउने औषधि छ?
हो, चुकन्दरको जुस, जिनसेङ र प्रोटिनयुक्त खानेकुरालाई आयुर्वेदमा स्ट्यामिना बढाउन औषधीको रूपमा प्रयोग गरिन्छ।
हामी आशा गर्छौं कि यो लेख तपाईंको लागि लाभदायक साबित हुनेछ।